Na de schoonheid van de Angkor tempels maar ook de drukte van de Pub Street in Siem Reap werd het tijd voor de volgende bestemming, de hoofdstad van Cambodja: Phnom Penh. Samen met Luana nam ik de bus. Remke en Nicolien besloten naar Battambang te gaan, dus na drie weken moesten we afscheid van elkaar nemen. Jammer! Ik zal alle gezellige avonden, spelletjes, grapjes, interessante gesprekken, mooie momenten en driepersoons kamers nog gaan missen!
Phnom Penh is een grote stad met niet echt een duidelijk centrum. ’s Avonds voelt het er niet echt veilig, dus geen fijne stad om lang te blijven. Wat ik echter niet wilde missen was de kans om iets over de verschrikkelijke geschiedenis van Cambodja te leren. Een geschiedenis die zich circa 40 jaar geleden hier afspeelde. Onder het regime van Pol Pot en de Rode Khmer werden alle intellectuelen opgepakt. Artsen, kunstenaars, docenten, buitenlanders of anderen waarvoor men wel iets verzon wat je had fout gedaan. Cambodja telde destijds 8 miljoen inwoners, waarvan 3 miljoen – en naar schatting nog veel meer – zijn omgekomen onder dit regime. Onvoorstelbaar.
Tuol sleng
De S21 gevangenis, ook bekend als de Tuol Sleng gevangenis, was één van de plekken waar men naartoe werd gebracht. Een voormalig schoolgebouw dat vanaf 1975 over werd genomen. Naar schatting vonden 20.000 mensen hier de dood. De laatste 14 doden liggen begraven met een grafsteen voor de gevangenis. 20.000 doden! Vastgetekend aan een bed, dagenlang gemarteld om namen te noemen van anderen zodat die ook weer opgepakt konden worden. Al het vergoten bloed van de gevangenen is nog duidelijk te zien op de vloeren. Aan de muren hangen foto’s van het moment dat iemand, flink gemarteld, uiteindelijk stierf.
Opdat men nooit vergeet
De gevangenis is nu een museum waar je o.a. de cellen, de marteltuigen, de foto’s van de gevangenen en de kleding kunt zien. Een audiotour leidt je rond door de gevangenis en geeft ontzettend veel informatie, ‘opdat men nooit vergeet’. En geloof me, dat doe je niet meer na die audiotour. Zo indrukwekkend verteld met getuigenissen en verhalen van mensen. Foto’s van jonge mensen, kinderen soms, van de arbeiders die soms 20 uur per dag moesten werken.
Europa deed niets
Lange tijd wist Europa er niks van. Op een gegeven moment kwamen er getuigenverhalen naar buiten. Maar omdat Zweden was afgevaardigd om er een kijkje te gaan nemen en in eerste instantie het regime van Pol Pot steunde (bizar!), werden de verhalen met een korreltje zout genomen. Europa deed niks.
Medische hulp
Een ander opvallend verhaal vond ik dat van de artsen. De gevangenen werden na de martelingen enigzins behandeld door een arts. De artsen hadden 4 maanden opleiding gehad. De ‘echte’ artsen waren natuurlijk allemaal als intellectueel opgepakt.
Forced marriages
Ook indrukwekkend was het verhaal van de forced marriages. Vrouwen werden gedwongen om te trouwen. Met soms wel 50 vrouwen tegelijk werden ze uitgenodigd voor een feestje, waar ze vervolgens een man toegewezen kregen en aan het einde van de avond waren ze getrouwd. Onder het toezicht van een Rode Khmer officier werden ze soms verplicht om seks te hebben. Men deed het om te overleven. Hieruit zijn veel baby’s geboren. Zo triest om je te beseffen dat de huidige generatie die nu op straat rond loopt, mensen van rond de 40, dus voor een groot deel die baby’s zijn die in ellende en niet uit liefde zijn geboren. Met ouders die later weer van elkaar gescheiden zijn of hun hele leven ongelukkig bij elkaar zijn gebleven.
De gevangenis telt slechts 7 overlevenden. Eén daarvan is meneer Meng. Hij kwam in veel verhalen steeds weer naar voren. Bijzonder was dat we hem bij de uitgang ineens zagen zitten! Zo herkenbaar van alle foto’s.
Killing fields
Na het bezoek aan de gevangenis zijn we naar de killing fields gegaan, één van de 300 in Cambodja, die elk 10 tot 1000 doden herbergen. Je ziet er massagraven, waar nog elke dag botten, tanden en kleding uit de grond omhoog komen. Ook een boom, waar baby’s tegenaan dood geslagen werden. Een boom waar de geluidsboxen in gehangen werden en waar destijds luide muziek uit knalde. Zodat men in de omgeving de doodskreten en schoten niet konden horen. Die luide muziek en het geluid van aggregatoren was het laatste dat men hoorde voordat de hamer, de bijl of het wapen er een einde aan maakte. Verschrikkelijk.
Niet zozeer een leuke dag dus, maar wel onmisbaar en onvergetelijk als je door Cambodja reist!
footsteps abroad 
Een heftig verhaal wat die mensen daar allemaal hebben mee gemaakt terwijl de rest van de wereld net doet of er niets aan de hand is maar deze zelfde wereld heeft er nog steeds weinig van opgestoken gezien de ellende in de wereld die er blijkbaar altijd zal blijven
Verder weer mooie belevenissen en mooiere dingen.
xxxxPaMa
Vreselijk wat daar allemaal gebeurd is. We lezen jouw reisverhalen altijd met veel plezier, maar nu rolt er een traan langs mn wang. Goed om daar toch geweest te zijn. Wat maak je toch veel mee. Liefs ellie en geee