Vandaag zijn we aangekomen in één van de vier koningssteden, namelijk Fès. ’s Ochtends zijn we eerst naar de kasbah, de oude Joodse wijk, van de stad gereden. Veel was vervallen, maar toch is de sfeer in dit gedeelte nog steeds erg mooi. Na een korte wandeling kwamen we uit bij het koninklijk paleis. Helaas mochten we er niet in en het was er zelfs streng verboden om de linkerkant van de buitenmuur te filmen; alleen recht van voren was toegestaan. Natuurlijk deden we dit – per ongeluk – toch, en meteen kwamen er een aantal boze mannen op ons af en moesten we laten zien dat we de beelden ter plekke wisten. We hadden nog geluk, want volgens de gids pakken ze meestal je camera meteen af.
Uitzicht
Vervolgens zijn we een hoge berg opgereden, waar we een mooi uitzicht hadden over de hele stad met Fès en al haar wijken (de medina Fes el Bali, de kasbah Fes el Jedid en het nieuwe gedeelte dat door de Fransen er bij is gebouwd). Hier hadden we meteen ook een mooi uitzicht op de uitgestrekte medina, die we diezelfde middag zouden gaan bezoeken. Opvallend was hoe uitgestrekt deze eigenlijk is. Fès is een belangrijke stad voor veel vluchtelingen geweest uit onder andere Tunesië en Andalusië, toen de Moren daar verdreven werden door de Christenen.
Op het uitzichtpunt was ook een grote begraafplaats te zien, waar we het een en ander over uitgelegd kregen. Zo worden alle Islamitische mensen op hun zij in het graf gelegd richting Mekka, en ook zonder kist begraven. In een stad zijn de graven vaak wit, maar op het platteland juist bruin van kleur.
Oorlogsgebied
Vervolgens gingen we verder met de bus en stapten we ergens uit. Er was veel rook te zien en het leek alsof we in een oorlogsgebied terecht waren gekomen waar alles net opgeblazen was, maar het bleek een grote pottenbakkerij, Laachachi, te zijn. Van bovenaf zag het er niet uit alsof je er doorheen kon lopen, maar toen we eenmaal door de smalle steegjes liepen en de verschillende huisjes ingingen, was het toch echt wel een pottenbakkerij met een ovengedeelte, opslaggedeelte, bewerkgedeelte etc.
Middeleeuwen
’s Middags gingen we de medina, het oude stadscentrum, van Fès bezoeken. Al snel zagen we dat de tijd hier echt stil is blijven staan en waanden we ons volledig in de Middeleeuwen! Alles werd nog met ezels gedaan en er was dan ook geen enkel gemotoriseerd voertuig te vinden. De hele medina is ingedeeld in allerlei verschillende ‘afdelingen’, zoals groente/fruit, vlees, koper, geweven stoffen, meubels, kleding, boeken etc. Het telt 9.400 smalle straatjes en ongeveer 300.000 inwoners! Halverwege de wandeling hebben we nog lekker geluncht in een echt Marokkaans theehuis. Ook kwamen we onderweg nog een moskee tegen, welke met 14 verschillen ingangen in de hele medina plaats biedt aan ruim 20.000 mensen uit de medina.
Veel mensen die in deze medina leven schijnen zelfs nog nooit buiten de medina te zijn geweest! Eigenlijk hebben ze dan nog nooit daglicht gezien, want door de smalle steegjes was het eigenlijk overal vrij donker. Je zou er bijna claustrofobisch van worden! Na een rondleiding van een paar uur door de medina o.l.v. een gids (dat moest wel, want na 1x rechts en 1x links ben je elkaar al kwijt), hadden we zelfs pas 5% van de hele medina gezien. Ongelooflijk hoe groot deze is en hoeveel mensen er in kunnen wonen. Wel was het heel indrukwekkend om deze manier van leven eens mee te maken.